JIG Là Gì? Công Dụng, Cấu Tạo, Quy Trình Thiết Kế Khuôn JIG

JIG là gì? Bạn đã bao giờ nghe đến khái niệm này trong ngành cơ khí chưa? Đây là một thiết bị quan trọng không thể thiếu trong quy trình sản xuất và gia công. Hãy cùng tìm hiểu về vai trò và ứng dụng của nó trong bài viết dưới đây.

1. JIG là gì?

Trước khi đi sâu vào cấu tạo và công dụng, hãy tìm hiểu về JIG là gì? Đây là một thiết bị trong ngành cơ khí được sử dụng để xác định vị trí, cố định các chi tiết hoặc cụm chi tiết, và hỗ trợ quá trình gia công chính xác. Thiết bị này là một phần không thể thiếu trong quy trình sản xuất và lắp ráp, đảm bảo chất lượng và độ chính xác của sản phẩm cuối cùng.

Nó có thể được sử dụng cho nhiều loại chi tiết khác nhau, từ đơn giản đến phức tạp, với độ chính xác cao. JIG có nhiều kiểu dáng và kích thước khác nhau, tùy thuộc vào mục đích sử dụng và loại chi tiết cần gia công. Vây cụ thể cấu tạo của JIG bao gồm những gì?

2. Cấu tạo cơ bản của JIG

Tùy theo từng mục tiêu sử dụng (như lắp ráp, gia công hay kiểm tra) và kích thước, hình dạng của phôi,… mà đồ gá JIG lại sở hữu những thiết kế riêng. Tuy nhiên, về cơ bản gồm các bộ phận chính sau:

Bộ phận kẹp chặt sản phẩm: Đảm nhận vai trò quan trọng trong việc giữ chặt và ổn định sản phẩm.

Bộ phận định vị các phần của sản phẩm: Đóng vai trò quyết định trong việc xác định vị trí chính xác của các chi tiết trong sản phẩm.

Cơ cấu truyền lực: Đảm bảo việc tạo ra các chuyển động cần thiết để gia công các bề mặt chi tiết phức tạp.

Cơ cấu quay và phân độ: Thường được tích hợp vào JIG để hỗ trợ quá trình lắp ráp và gia công. Chúng đảm bảo tính linh hoạt và chính xác trong quá trình di chuyển và xoay các chi tiết, đặc biệt là khi có sự phức tạp trong các bước sản xuất.

Đồ gá JIG và các cơ cấu hướng dẫn : Chủ yếu đảm nhận vai trò hỗ trợ, định hình đúng hướng của sản phẩm trong quá trình gia công.

Thân và đế: Đóng vai trò như bộ khung cơ bản, kết nối và hỗ trợ tất cả các bộ phận khác.

Các cơ cấu kẹp chặt: Đảm bảo sự ổn định và an toàn của sản phẩm trong quá trình gia công.

Cơ cấu định vị: Giúp mọi chi tiết và phôi đều nằm ở vị trí đúng đắn, hỗ trợ quá trình kiểm tra và gia công một cách chính xác.

3. Vai trò và công dụng của JIG

Đồ gá (JIG) đóng vai trò không thể phủ nhận trong lĩnh vực gia công cơ khí, đặc biệt là trong các quá trình lắp ráp và kiểm tra sản phẩm. Vai trò quan trọng của JIG hiện lên rõ ràng qua những công dụng và ưu điểm mà nó mang lại trong quá trình sản xuất và làm việc. Công dụng của đồ gá là vô cùng đa dạng và quan trọng trong lĩnh vực gia công cơ khí, cụ thể:

• Giữ chặt các chi tiết, phôi gia công, đảm bảo không di chuyển hay xê dịch trong quá trình gia công.
• Xác định vị trí gia công chính xác cho từng chi tiết, đảm bảo độ đồng nhất và chất lượng sản phẩm.
• Hướng dẫn thao tác khoan, cắt, doa,… giúp gia công nhanh chóng và chính xác.
• Đáp ứng nhu cầu đa dạng với nhiều kiểu dáng thiết kế và mẫu mã phù hợp với từng loại sản phẩm.

• Tăng khả năng gia công các chi tiết phức tạp, góp phần phát triển công nghệ mới cho máy móc và công cụ.
• Giảm thời gian gá đặt, nâng cao năng suất lao động, tiết kiệm chi phí đầu tư và nhân lực.
• Đảm bảo độ chính xác cao, giảm thiểu sai sót và tỷ lệ phế phẩm.
• Góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, tạo lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp.

4. Quy trình thiết kế chế tạo JIG

Quy trình thiết kế chế tạo đồ gá JIG bao gồm 5 bước:

Bước 1: Nghiên cứu và xác định nguyên tắc hoạt động: Phân tích bản vẽ chi tiết của sản phẩm, xác định các thông số kỹ thuật quan trọng như kích thước, hình dạng và vật liệu, nguyên lý hoạt động của JIG, bao gồm cách thức kẹp, định vị,…

Bước 2: Thiết kế bản vẽ kết cấu: Sử dụng phần mềm CAD, kỹ sư vẽ bản vẽ chi tiết của JIG theo tỷ lệ 1:1, đảm bảo độ chính xác cao.

Bước 3: Kiểm tra khả năng tháo lắp: Kỹ sư lắp ráp JIG theo bản vẽ đã thiết kế để kiểm tra khả năng ăn khớp và hoạt động của các thành phần.

Bước 4: Vẽ tách và điều chỉnh bản vẽ: Sau khi kiểm tra khả năng tháo lắp, kỹ sư vẽ tách từng chi tiết của đồ gá để gia công riêng lẻ. Bản vẽ tách sẽ chứa đầy đủ thông số kỹ thuật và yêu cầu gia công cho từng chi tiết.

Bước 5: Hiệu chỉnh bản vẽ: Cuối cùng, kỹ sư rà soát lại toàn bộ bản vẽ để đảm bảo tính chính xác, đầy đủ và chi tiết. Sau đó tiến hành chỉnh sửa các sai sót, bổ sung thông tin cần thiết như bản vẽ chi tiết các bộ phận, ghi chú thêm yêu cầu kỹ thuật, và hoàn thiện bản vẽ để đưa vào sản xuất.

5. Tiêu chuẩn của JIG

Để đảm bảo hiệu quả và độ chính xác trong quá trình gia công, JIG cần đáp ứng những tiêu chuẩn sau:

Định vị chính xác: JIG phải định vị chính xác vị trí của sản phẩm, đảm bảo độ đồng nhất trong quá trình gia công và lắp ráp. Vị trí của các chi tiết, phôi gia công cần được xác định chính xác so với nhau và với dụng cụ cắt.

Giữ chặt phôi: Có khả năng giữ phôi gia công một cách chắc chắn, đảm bảo không bị rung động hay di chuyển trong quá trình gia công. Lực kẹp của JIG cần đủ mạnh để giữ phôi nhưng không làm biến dạng phôi.

Tối ưu tính kinh tế: Cần thiết kế và chế tạo với chi phí hợp lý, đảm bảo hiệu quả kinh tế. Vật liệu chế tạo JIG cần có độ bền cao, chịu được tải trọng lớn và có giá thành phù hợp.

Tối ưu vật liệu: Vật liệu chế tạo đồ gá cần có độ cứng cao, độ bền bỉ tốt và khả năng chống mài mòn cao. Việc lựa chọn vật liệu phù hợp giúp đảm bảo độ chính xác, độ bền và tuổi thọ cho JIG.

Dễ dàng sử dụng: Đồ gá cần có cấu tạo đơn giản, dễ dàng tháo lắp, vận hành và bảo trì. Các thao tác sử dụng thiết bị này cần được hướng dẫn rõ ràng, dễ hiểu.

Ngoài ra, một JIG chất lượng cũng cần đáp ứng các tiêu chí sau:

An toàn lao động: Cần được thiết kế đảm bảo an toàn cho người sử dụng, tránh các nguy cơ tai nạn lao động.

Dễ dàng sửa chữa: Có cấu tạo đơn giản, dễ dàng tháo lắp để sửa chữa khi cần thiết.

Bảo hành: Được bảo hành bởi nhà cung cấp để đảm bảo chất lượng và hiệu quả sử dụng.

6. Các loại khuôn JIG phổ biến

Dưới đây, Nhà Máy Cơ Khí P69 xin tổng hợp các loại khuôn JIG đang thịnh hành nhất hiện nay:

6.1 Khuôn JIG đồ gá hàn

Khuôn JIG hàn, hay còn gọi là Welding JIG, là một trong những công cụ quan trọng giúp định vị các vị trí của sản phẩm so với dụng cụ hàn. Thiết kế của chúng thường bao gồm thanh giằng lớn giữ cho đồ gá hàn ổn định dưới sức ép, nhiệt độ cao và chuyển động. Điều này đảm bảo việc hàn diễn ra chính xác và an toàn. Đồ gá hàn giúp xác định vị trí giữa các phôi và dụng cụ hàn, đảm bảo độ chuẩn xác cao trong quá trình sản xuất.

Khuôn JIG hàn có nhiều ưu điểm như:

• Giúp đảm bảo độ chính xác cao cho mối hàn.
• Nâng cao năng suất và hiệu quả cho mối hàn.
• Giảm thiểu sai sót và lãng phí trong quá trình hàn.
• Bảo đảm an toàn tính mạng cho công nhân.

6.2 Khuôn JIG đồ gá lắp ráp

Trong quy trình sản xuất, JIG đồ gá lắp ráp là một phần quan trọng để giúp ghép các chi tiết máy với nhau, đảm bảo sự kết nối chặt chẽ và chính xác giữa các thành phần của sản phẩm cuối cùng. Loại JIG này chủ yếu được sử dụng trong giai đoạn lắp ráp để đảm bảo sản phẩm cuối cùng đáp ứng đầy đủ yêu cầu kỹ thuật.

Nó có thể được thiết kế để tạo ra các gá giữ chặt các chi tiết cần được lắp ghép hoặc để tạo ra các biến dạng cụ thể của sản phẩm, hỗ trợ quá trình hàn hoặc ép, nén khí trong quá trình sản xuất. Điều này giúp tối ưu hóa quá trình lắp ráp và đảm bảo sự chính xác trong việc định vị và kết nối các chi tiết.

6.3 Khuôn JIG đồ gá kiểm tra

Loại khuôn JIG đồ gá kiểm tra đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng của sản phẩm. Loại khuôn này thường được sử dụng để kiểm tra mọi chi tiết của sản phẩm, từ kích thước đến độ dày, để đảm bảo rằng chúng đáp ứng đầy đủ các yêu cầu kỹ thuật.

JIG đồ gá kiểm tra giúp cố định sản phẩm một cách chính xác trong quá trình kiểm tra, nâng cao độ chính xác của quy trình kiểm tra tổng thể. Nó cũng giúp tăng hiệu suất và năng suất, giảm thiểu sai sót và lãng phí trong quá trình sản xuất. Điều này đồng nghĩa với việc đảm bảo chất lượng cao và tuân thủ đầy đủ các tiêu chuẩn kỹ thuật.

6.4 Khuôn JIG đồ gá ép nén

Loại JIG này thường được sử dụng để cố định các sản phẩm trước khi hàn và trong quá trình lắp ghép các chi tiết với nhau. Nó có thể bao gồm các loại đồ gá như bản mạch, đồ gá in lưới, tùy thuộc vào yêu cầu cụ thể của sản phẩm và quy trình sản xuất.

JIG này được thiết kế để đơn giản và dễ dàng sử dụng, đồng thời cung cấp khả năng tháo lắp linh hoạt. Điều này giúp gia công sản phẩm một cách thuận lợi và đảm bảo tính an toàn trong quá trình sản xuất. Các loại JIG đồ gá nén ép thường được tối ưu hóa để đáp ứng các yêu cầu cụ thể của quy trình sản xuất và sản phẩm.

Ứng dụng:

• Ép nén các chi tiết có cấu trúc phức tạp.
• Ép nén các chi tiết có độ chính xác cao.
• Ép nén các chi tiết trong môi trường nguy hiểm.

6.5 Khuôn JIG đồ gá đo độ nhám

Đồ gá đo độ nhám là loại đồ gá chuyên dụng được sử dụng để kiểm tra độ nhám của mặt phẳng sản phẩm. Loại đồ gá này giúp việc kiểm tra độ nhám trở nên dễ dàng, nhanh chóng và chính xác hơn so với các phương pháp truyền thống.

Loại khuôn JIG này đang được ứng dụng rộng rãi trong ngành cơ khí. Nhờ sử dụng đồ gá đo nhám, doanh nghiệp có thể tiết kiệm thời gian, chi phí, nhân lực, đồng thời nâng cao hiệu quả đo kiểm.

Ứng dụng: Đồ gá đo độ nhám được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau của ngành cơ khí, bao gồm:

• Gia công cơ khí: Đo độ nhám của các chi tiết sau khi gia công để đảm bảo đáp ứng yêu cầu kỹ thuật.
• Lắp ráp: Đo độ nhám của các bề mặt tiếp xúc để đảm bảo độ kín khít và khả năng hoạt động trơn tru của sản phẩm.
• Kiểm tra chất lượng: Đo độ nhám của sản phẩm thành phẩm để đảm bảo đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng.

7. Những lưu ý khi lựa chọn đồ gá JIG

Khi quyết định sử dụng JIG trong quá trình làm việc, việc lựa chọn đúng sản phẩm cần phải được thực hiện một cách cẩn thận. Dưới đây là những lưu ý quan trọng mà bạn nên xem xét khi chọn đồ gá:

• JIG cần có kết cấu vững chắc để đảm bảo độ chính xác và độ bền trong quá trình sử dụng.
• Vật liệu chế tạo đồ gá cần có độ cứng cao, chịu được tải trọng lớn và có khả năng chống mài mòn.
• JIG cần dễ dàng sửa chữa và thay thế phụ kiện, giúp tiết kiệm thời gian và nguồn lực trong quá trình bảo trì.
• Đồ gá JIG phải chịu được các tác động ngoại lực như lực cắt, ngăn chặn tình trạng hư hỏng đột ngột trong quá trình sử dụng.

• Đảm bảo độ chuẩn xác cao và ít chịu tác động của yếu tố ngoại vi như áp suất và nhiệt độ đảm bảo rằng quá trình làm việc diễn ra một cách ổn định.
• An toàn cho người sử dụng và môi trường là một yếu tố không thể bỏ qua, đặc biệt khi đồ gá được sử dụng trong nhà xưởng.
• JIG cần có thiết kế đẹp mắt, phù hợp với môi trường sản xuất.

Với những thông tin được trình bày trong bài viết, hy vọng bạn đã có cái nhìn tổng quan và hiểu rõ hơn về đặc điểm và công dụng của JIG. Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi qua hotline 0966.686.969 hoặc 0989.188.982 để được tư vấn và giải đáp miễn phí.

CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ P69

• Nhà máy sản xuất: Km 18, đường Đại Lộ Thăng Long, Khu CN Thạch Thất Quốc Oai, Hà Nội
• Số điện thoại: 0966686969 | Hotline: 0989188982
• Email: kd1@cokhip69.com.vn
• Website: https://cokhip69.com.vn