Nhiệt điện là gì? Tìm hiểu các nhà máy lớn nhất Việt Nam hiện nay

Nhà máy nhiệt điện được xây dựng nhằm mục đích giải quyết các vấn đề về năng lượng cho các vùng đô thị và vùng công nghiệp sản xuất. Hãy cùng Cơ Khí P69 tìm hiểu chi tiết những ưu nhược điểm cũng như sự khác biệt giữa chúng với các loại nhà máy sản xuất điện khác qua bài viết dưới đây nhé!

1. Nhà máy nhiệt điện là gì?

Nhà máy nhiệt điện là một cơ sở sản xuất điện năng sử dụng nhiệt năng từ việc đốt cháy nhiên liệu để tạo ra điện. Nguyên lý hoạt động của nhà máy nhiệt điện dựa trên quá trình biến đổi nhiệt năng thành năng lượng cơ học, sau đó chuyển đổi thành năng lượng điện.

Công suất và kích thước của nhà máy nhiệt điện có thể rất khác nhau. Có những nhà máy nhiệt điện nhỏ với công suất chỉ vài megawatt (MW), đủ để phục vụ nhu cầu điện năng của một khu vực nhỏ hoặc một cộng đồng dân cư. Trong khi đó, những nhà máy nhiệt điện lớn có thể có công suất lên tới hàng trăm hoặc thậm chí hàng nghìn megawatt, đủ để cung cấp điện cho cả một thành phố hoặc một khu vực công nghiệp rộng lớn.

Các nhà máy này đóng vai trò quan trọng trong hệ thống cung cấp điện năng của nhiều quốc gia, bao gồm cả Việt Nam. Chúng được xây dựng và vận hành để đảm bảo cung cấp điện liên tục và ổn định cho mạng lưới điện quốc gia, phục vụ nhu cầu sử dụng điện của người dân, và các cơ sở kinh doanh sản xuất,….

2. Nhà máy nhiệt điện có ưu và nhược điểm gì?

Một lợi thế của nhà máy nhiệt điện là khả năng xây dựng nhanh chóng và gần các khu vực tiêu thụ điện năng lớn, chẳng hạn như các khu công nghiệp và đô thị. Điều này giúp giảm chi phí vận chuyển điện năng và nâng cao hiệu quả phân phối điện. Hơn nữa, việc xây dựng nhà máy nhiệt điện trong thời gian ngắn hơn so với nhiều loại nhà máy điện khác cũng giúp nhanh chóng đáp ứng nhu cầu điện năng cấp bách.

Bên cạnh đó, các nhà máy này cũng có thể sử dụng các loại nguyên liệu rẻ tiền như than, dầu mỏ hoặc khí đốt,… góp phần giảm bớt chi phí sản xuất điện năng. Đặc biệt, trong bối cảnh giá than và dầu mỏ có xu hướng biến động, việc sử dụng các nguyên liệu này có thể mang lại lợi ích kinh tế ngắn hạn đáng kể.

Mặc dù nhà máy nhiệt điện có nhiều ưu điểm, nhưng cũng tồn tại một số nhược điểm đáng kể. Trước hết, chi phí xây dựng ban đầu tương đối rẻ hơn so với các loại nhà máy khác. Tuy nhiên, việc xây dựng gần các khu vực đô thị để giảm thiểu các chi phí khác có thể dẫn đến vấn đề về môi trường và sức khỏe cộng đồng.

Nhà máy nhiệt điện gây ra nhiều vấn đề môi trường, bao gồm khí thải nhà kính và các chất ô nhiễm khác. Các dự án nhiệt điện thường được phát triển ở các vùng đồng bằng, cho phép mở rộng phạm vi xây dựng, nhưng điều này cũng có nghĩa là chúng chiếm dụng diện tích đất lớn và có thể gây ra tác động tiêu cực đến hệ sinh thái địa phương.

3. Sự khác biệt giữa nhiệt điện, thủy điện, điện nguyên tử, và điện năng lượng tái tạo

Dưới đây là bảng so sánh sự khác biệt giữa 4 hình thức nhà máy điện:

Tiêu chí	Nhiệt điện	Thủy điện	Điện nguyên tử	Điện năng lượng tái tạo
Nguồn nhiên liệu	Than, dầu mỏ, khí tự nhiên	Nước	Uranium, plutonium	Năng lượng có thể tái tạo như gió, ánh sáng mặt trời và thủy triều
Ưu điểm	Dồi dào, dễ điều chỉnh	Chi phí thấp và thân thiện môi trường	Hiệu suất cao, ít khí thải	Sạch, bền vững, tiềm năng lớn
Nhược điểm	Ô nhiễm môi trường	Ảnh hưởng hệ sinh thái, chi phí cao	Nguy cơ rò rỉ phóng xạ	Hiệu suất chưa ổn định, chi phí đầu tư cao
Phù hợp	Nhu cầu cao, đáp ứng nhanh	Vùng có tiềm năng thủy điện	Nhu cầu cao, ổn định	Phát triển bền vững
Hiệu suất	Tương đối thấp	Cao, ổn định	Cao, ổn định	Biến đổi, phụ thuộc điều kiện tự nhiên
Chi phí vận hành và bảo trì	Cao, do quản lý phức tạp	Thấp	Cao, cần chuyên môn cao	Thấp
Chi phí xây dựng ban đầu	Tương đối rẻ	Cao, phụ thuộc địa hình	Rất cao, do yêu cầu an toàn và công nghệ cao	Cao, nhưng có thể giảm theo thời gian
Phụ thuộc vào địa hình	Không	Cao	Thấp	Thấp
Tính ổn định nguồn cung	Cao, nhưng phụ thuộc vào nguồn nhiên liệu	Cao, nhưng phụ thuộc vào lượng mưa và dòng chảy	Cao, ổn định	Khá thấp và phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên
Tác động xã hội	Cao, có thể gây ô nhiễm ảnh hưởng đến sức khỏe và môi trường	Thấp, nhưng có thể di dời dân cư	Trung bình, nguy cơ tai nạn phóng xạ	Thấp và ít tác động xấu đến môi trường sống

Tóm lại, mỗi loại nhà máy điện có những ưu và nhược điểm riêng, và việc lựa chọn loại nào phụ thuộc vào điều kiện cụ thể của khu vực, yêu cầu về năng lượng, và các yếu tố kinh tế, môi trường. Nhiệt điện và điện nguyên tử có hiệu suất cao nhưng gây ô nhiễm và chi phí cao, trong khi thủy điện và năng lượng tái tạo ít ô nhiễm hơn và có chi phí vận hành thấp hơn nhưng phụ thuộc nhiều vào điều kiện tự nhiên.

4. TOP 10 những nhà máy nhiệt điện lớn nhất tại Việt Nam

4.1 Nhà máy nhiệt điện Vũng Áng

Nhà máy nhiệt điện Vũng Áng đóng vai trò quan trọng trong ngành công nghiệp điện ở Việt Nam, là một trong những cơ sở sản xuất điện năng lớn nhất trong nước. Nằm tại huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh, trung tâm điện lực Vũng Áng bao gồm 5 nhà máy nhiệt điện với tổng công suất đáng kể lên đến 6.300MW.

Trong số các nhà máy nhiệt điện tại Vũng Áng, nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1 là một trong những dự án đầu tiên và lớn nhất. Được khánh thành vào tháng 9 năm 2015, nhà máy này do Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) làm chủ đầu tư, với công suất hoạt động lên đến 1200MW.

Nhà máy Nhiệt điện Formosa cũng là một điểm nhấn quan trọng tại Vũng Áng. Với công suất hoạt động là 1.500MW, nhà máy này đã được hoàn thiện và đi vào hoạt động thương mại từ năm 2015. Đây là một trong những dự án nhà máy nhiệt điện lớn nhất ở miền Trung Việt Nam và là một trong 4 nhà máy tại trung tâm nhiệt điện Vũng Áng.

4.2 Nhà máy nhiệt điện Phú Mỹ

Tọa lạc thị trấn Phú Mỹ, Tân Thành của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, nhà máy này bao gồm 5 nhà máy điện Tua bin khí chu trình hỗn hợp với tổng công suất lên đến 3.900MW. Điều này đồng nghĩa với việc nhà máy nhiệt điện Phú Mỹ cung cấp một phần lớn nguồn điện cho cả nước.

Đến nay, nhà máy này cung cấp khoảng 17 tỷ kWh điện mỗi năm, tăng gấp 8,6 lần so với lần đầu tiên phát điện. Trong những đợt cao điểm mùa khô, sản lượng điện sản xuất từ nhà máy này vẫn đạt từ 45-57 triệu kWh mỗi ngày, giúp bảo đảm cung ứng điện ổn định cho hoạt động sản xuất và sinh hoạt hàng ngày của người dân.

Với tỷ lệ chiếm tới 40% tổng công suất điện năng của cả nước, trung tâm điện lực Phú Mỹ đóng vai trò quan trọng trong việc giữ vững an ninh năng lượng quốc gia và đáp ứng tốt nhu cầu phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Đây thực sự là một cột mốc quan trọng trong lĩnh vực năng lượng của Việt Nam.

4.3 Nhiệt điện Sông Hậu

Dự án Trung tâm nhiệt điện Sông Hậu được xây dựng trên diện tích rộng lớn là 360ha, tọa lạc tại cụm công nghiệp Phú Hữu A, huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang. Với tổng công suất lên đến 5.200MW, dự án này được chia thành 3 giai đoạn xây dựng.

Giai đoạn 1 của dự án tập trung vào việc xây dựng Nhà máy Nhiệt điện Sông Hậu 1, có công suất 1.200MW và diện tích xây dựng là 115ha. Được đầu tư bởi Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, nhà máy dự kiến sẽ được đưa vào vận hành trong năm 2019. Các giai đoạn tiếp theo bao gồm xây dựng Nhà máy Nhiệt điện Sông Hậu 2 và 3, mỗi nhà máy có công suất là 2.000MW, và được giao cho Tập đoàn Toyo-Ink (Malaysia) làm nhà đầu tư.

Doanh thu hằng năm của nhà máy dự kiến từ 15 đến 20 nghìn tỷ đồng, có ý nghĩa quan trọng trong tổng doanh thu của Tập đoàn và đóng góp đáng kể cho ngân sách cả Trung ương và địa phương. Đây là một bước tiến lớn trong việc đảm bảo nguồn cung điện ổn định và phát triển kinh tế xã hội của đất nước.

4.4 Nhiệt điện Thái Bình

Nhiệt điện Thái Bình là một trong những dự án nhiệt điện lớn tại Việt Nam được thực hiện bởi EVN. Dự án này được khởi công vào ngày 22/02/2014 và sau hơn 4 năm thi công, cả 2 tổ máy của nhà máy đã đi vào vận hành thương mại từ tháng 4/2018. Với tổng công suất lắp đặt là 600 MW (2×300 MW), nhà máy Nhiệt điện Thái Bình góp phần tăng cường năng lực cung cấp điện phục vụ phát triển kinh tế và xã hội của khu vực Đồng Bằng sông Hồng.

Tính đến nay, Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình đã vận hành ổn định và an toàn, với chất lượng khí thải và nước thải đáp ứng quy chuẩn và tiêu chuẩn hiện hành của Việt Nam. Ngoài việc thực hiện công tác chuyên môn, Công ty Nhiệt điện Thái Bình còn thực hiện nhiều hoạt động vì cộng đồng như quỹ vì người nghèo, hỗ trợ đồng bào lũ lụt miền Trung, thăm hỏi gia đình chính sách, hỗ trợ người nghèo, và tặng quà cho học sinh nghèo.

4.5 Nhiệt điện Phả Lại

Nhà máy Nhiệt điện Phả Lại, trong suốt 40 năm phát điện, đã ghi dấu ấn sâu đậm trong lịch sử phát triển năng lượng của Việt Nam. Khởi công vào ngày 17/5/1980 và hoàn thành xây dựng sau 3 năm, ngày 28/10/1983, Tổ máy số 1 của nhà máy đã kết nối vào lưới điện quốc gia thành công, đánh dấu bước đầu tiên trong hành trình của Phả Lại.

Hiện nay, sản lượng điện bình quân hàng năm của Nhiệt điện Phả Lại đạt khoảng 5,2 tỷ kWh, đóng góp quan trọng vào hệ thống điện quốc gia. Tính đến tháng 8 năm 2023, sản lượng điện sản xuất của hai nhà máy đã đạt 153.044.167 MWh.

Trong thời gian gần đây, Nhiệt điện Phả Lại đã không ngừng nỗ lực để vượt qua các khó khăn và thách thức. Đặc biệt, trong bối cảnh cung ứng điện mùa khô gặp nhiều khó khăn, các tổ máy của Phả Lại đã hoạt động liên tục, vượt công suất, góp phần đáp ứng nhu cầu điện cho sản xuất và sinh hoạt.

4.6 Nhiệt điện Duyên Hải

Nằm tại Trà Vinh, Trung tâm điện lực Duyên Hải tự hào là một trong những địa điểm đặt những nhà máy nhiệt điện lớn nhất tại Việt Nam. Với tổng công suất lên đến 4.400MW, bao gồm 4 Nhà máy Nhiệt điện đốt than công nghệ tuabin ngưng hơi và cảng than lớn nhất khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long, nhà máy này đã góp phần quan trọng trong việc đảm bảo cung cấp điện cho sản xuất và đời sống của khu vực này cũng như cả nước.

Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 1, với tổng công suất 1.245MW, đã được đưa vào vận hành và phát điện lên lưới điện quốc gia. Với sản lượng điện sản xuất đạt tới 7,8 tỷ kWh mỗi năm, nhà máy này đã chứng minh vai trò quan trọng trong việc đảm bảo nguồn cung điện ổn định cho khu vực và toàn quốc.

Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 2, có công suất 1200MW, được đầu tư bởi Công ty Janakuasa của Malaysia và bắt đầu khởi công vào tháng 12 năm 2015.

Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 3 cũng là một dự án quan trọng được mở rộng vào tháng 12 năm 2015 bởi Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và Tổng công ty Phát điện 1, với việc khởi công một tổ máy có công suất 660 MW cùng với bến cảng số 2.

4.7 Nhiệt điện Uông Bí

Nhiệt điện Uông Bí, hiện là Công ty Nhiệt điện Uông Bí thuộc Công ty TNHH MTV Tổng công ty Phát điện 1, được coi là “đứa con đầu lòng” của ngành công nghiệp Điện lực Việt Nam. Nhà máy này đã có một quá trình lịch sử phát triển đầy ấn tượng và đóng góp quan trọng vào việc cung cấp điện năng cho phát triển kinh tế và an ninh – quốc phòng của miền Bắc và cả nước.

Nhà máy không chỉ đóng vai trò sản xuất điện mà còn là một biểu tượng của sự hữu nghị giữa Việt Nam và Liên Xô. Trong những thời kỳ khó khăn của chiến tranh, nhân dân và CBCNV của nhà máy đã kiên cường vượt qua khó khăn để duy trì sản xuất điện và cung cấp năng lượng cho miền Bắc.

Sau ngày đất nước được thống nhất (30/04/1975), nhà máy đã tiếp tục mở rộng và nâng cao công suất, với việc hoàn thành đợt III vào ngày 22/12/1975 và đợt IV vào ngày 07/11/1976, nâng tổng công suất lên 153MW, trở thành một trong những nhà máy chủ lực cung cấp điện năng cho miền Bắc.

4.8 Nhiệt điện Long Phú

Trong danh sách những nhà máy nhiệt điện lớn tại Việt Nam, Trung tâm nhiệt điện Long Phú nằm ở xã Long Đức, huyện Long Phú, tỉnh Sóc Trăng, nổi bật với tổng công suất lên đến 4.400MW. Đây là một dự án quan trọng, góp phần đáng kể vào nguồn cung cấp điện cho khu vực và cả nước.

Nhà máy Điện lực Long Phú 1, được chủ đầu tư bởi Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam và Power Machines – PTSC, đã tổ chức lễ khởi công vào năm 2015. Với 2 tổ máy và công suất lên đến 1.200MW vận hành thương mại trong năm 2018.

Nhà máy Điện lực Long Phú 2, với tổng công suất là 1.200MW hoạt động vào năm 2019. Đây là một dự án đầu tư quan trọng của Ấn Độ tại Việt Nam, đồng thời là dự án có vốn FDI lớn nhất tại vùng đồng bằng sông Cửu Long từ trước đến nay.

Dự án Nhiệt điện Long Phú 3, với công suất 2.000 MW, đang là một trong những dự án được Tập đoàn Tata của Ấn Độ đặc biệt quan tâm và mong muốn đầu tư tiếp.

4.9 Nhiệt điện Kiên Lương

Nhà máy nhiệt điện Kiên Lương 1 là dự án điện lực quan trọng thuộc Trung tâm Điện lực Kiên Lương do Tập đoàn Tân Tạo làm chủ đầu tư. Tuy nhiên, dự án này hiện đang trong tình trạng ngừng thi công, bỏ hoang và gây lãng phí tài nguyên đất đai.

Theo dự kiến sau năm 2025, Nhà máy Nhiệt điện Kiên Lương 1 mới có thể vận hành. Tiến độ triển khai dự án Trung tâm Điện lực Kiên Lương đã kéo dài gần 7 năm, và hiện đã chuyển sang hình thức đầu tư BOT (xây dựng – vận hành – chuyển giao), dự kiến sẽ mất thêm khoảng hơn 5 năm nữa để hoàn thành, tức là sau năm 2025 mới có thể vận hành phát điện tổ máy đầu tiên.

Ban đầu, theo kế hoạch dự án, vào cuối năm 2013 (giai đoạn 1), Nhà máy Nhiệt điện Kiên Lương 1 dự kiến sẽ phát điện hòa vào lưới điện quốc gia, với công suất 1.200 MW. Tuy nhiên, từ khi khởi công xây dựng cho đến nay, chủ đầu tư dự án là Công ty Cổ phần Năng lượng Tân Tạo mới chỉ thực hiện được một số phần công việc ở 3 khu vực của dự án Trung tâm Điện lực Kiên Lương, với tổng chi phí đầu tư khoảng 250 triệu USD.

4.10 Nhiệt điện Ô Môn

Trung tâm nhiệt điện này bao gồm tổng cộng 4 nhà máy, được quy hoạch với tổng công suất lên đến 2.800MW. Với vai trò quan trọng, nhà máy nhiệt điện này đảm bảo cung cấp nguồn điện ổn định cho miền Nam và hệ thống điện quốc gia, đồng thời góp phần quan trọng vào việc đảm bảo an ninh năng lượng và an toàn cung cấp điện cho cả nước.

Ngoài việc cung cấp điện, Nhiệt điện Ô Môn còn đóng vai trò quan trọng trong việc khai thác tài nguyên quốc gia, đặc biệt là chuỗi khí Lô B ở khu vực bờ biển Tây Nam. Điều này góp phần vào việc tối ưu hóa và hiệu quả hóa việc sử dụng tài nguyên và đồng thời thúc đẩy phát triển kinh tế và xã hội của khu vực.

Hy vọng những thông tin mà P69 đã chia sẻ vừa rồi đã giúp bạn độc giả hiểu rõ hơn về các nhà máy nhiệt điện tại Việt Nam hiện nay.

CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ P69

• Nhà máy sản xuất: Km 18, đường Đại Lộ Thăng Long, Khu CN Thạch Thất Quốc Oai, Hà Nội
• Số điện thoại: 0966686969 | Hotline: 0989188982
• Email: kd1@cokhip69.com.vn
• Website: https://cokhip69.com.vn